Pushimet në Shqipëri, media britanike mesazh Mirela Kumbaros: Shqipëria një kantier i hapur

Duke lëvizur me makinë nga Tirana përgjatë bregdetit të përthyer të Shqipërisë, më dukej e pabesueshme që ky vend kishte qenë i mbyllur për botën vetëm tridhjetë vjet më parë. Shoferi ynë, që preferon të quhet Benny, po orientohej me Google Maps ndërsa Taylor Swift ulërinte “Fortnight” në altoparlantët e Volkswagen-it tonë hibrid. Kalonim kodra të pyllëzuara, qendra tregtare të reja me xhama që shkëlqenin në diell, shitës skafesh dhe pallate të papërfunduara, të gjitha gjatë pesë orëve rrugë drejt Sarandës, qytetit bregdetar që populli i TikTok-ut e quan “Maldivet e Europës”.
Por sa më shumë afroheshim, aq më shumë ndërtesat dukeshin si se po mbinin pa ndalim, hotele shumëkatëshe që shtriheshin përgjatë gjithë gjirit në formë patkoi të Sarandës.
E pranoj: deti është i mrekullueshëm, me një nuancë blu të ndritshme që të kujton vërtet Maldivet dhe si dikush që ka qenë në Maldive, këtë nuk e them lehtë.
Por ajo që më bënte të ktheja kokën anash nuk ishte peizazhi, por ndërtimet që po e mbulonin çdo centimetër të bregut.
Një bum turistik që vjen me kosto
Turizmi në Shqipëri është duke përjetuar një shpërthim të paprecedentë. Gjatë një bisede me eksperten e udhëtimeve Nausheen Farishta, ajo më tha se ky bum është një “shpatë me dy tehe”: sjell mundësi për komunitetet lokale, por rritja kaotike po sjell gjithashtu sfida serioze për mjedisin dhe urbanistikën.
Në vitin 2023, mbi 10 milionë vizitorë hynë në vend. Vetëm gjatë gjysmës së parë të vitit 2024, mbi 4.5 milionë turistë të huaj vizituan Shqipërinë, një rritje me 34% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.
Edhe në Reddit kishte një temë të quajtur “Pasojat e turizmit masiv në Shqipëri”, ku njerëzit ndanin të njëjtat shqetësime.
Një parajsë për buxhetin, por jo për relaksin
Me dy miket e mia më të vjetra, vendosëm të bënim një udhëtim vajzash. Historia, plazhet me rërë të bardhë, videot virale dhe çmimet e ulëta na tërhoqën menjëherë.
Apartamenti ynë me pamje nga deti kushtonte më pak se 35 paund nata, oktapodi dhe mojitot 15 paund të dyja, dhe birrat, 1.50 paund copa. Biletat? Vetëm 58 paund nga Londra në Tiranë.
Në letër, ishte vendi ideal. Por, realiteti ishte më kompleks. Në Ksamil, në plazhin e famshëm Poda, u ndjemë si në një festival masiv: shezlongët të ngjeshur, njerëz që shtriheshin një centimetër larg njëri-tjetrit, dhe pallate që dukeshin sikur po rriteshin mbi njëri-tjetrin.
Nuk mund të rrija gjatë. Njëra prej shoqeve më tha: “Ata duhej të kishin filmuar një pamje 360 gradë për TikTok, jo vetëm këndin që duket bukur”.
Ajo që më ngeli gjatë gjithë udhëtimit
Kudo që shkuam, qoftë në restorante me fruta deti të mrekullueshme apo në bare vere në majë të kodrës, nuk më largohej mendimi: do doja të ulesha me ministren shqiptare të turizmit dhe t’i lutesha që të ndalte hovin e betonit. Sepse nëse nuk ndalet tani, gjithçka që e bën Shqipërinë kaq të veçantë mund të zhduket përherë.
Ministrja, Mirela Kumbaro, pati thënë një vit më parë për The Independent se Shqipëria nuk do të ndjekë modelin e pushimeve masive si Kroacia apo Italia. “Ne nuk do të shohim shumë hotele që ndërtohen,” kishte deklaruar ajo.
Por ajo që pashë me sytë e mi ishte krejt e kundërta.
Shqipëria, një kantier i hapur
Nga veriu malor e deri në jugun bregdetar, duket sikur i gjithë vendi është kthyer në një kantier ndërtimi. Thellë në brendësi, kjo më shkaktonte trishtim. Sepse Shqipëria ka gjithçka: histori, natyrë, ushqim të jashtëzakonshëm, mikpritje të ngrohtë dhe të gjitha këto mund të humbasin, nëse nuk ndërhyhet me mençuri.
Pushimet në Shqipëri më treguan se parajsa ekziston. Por ajo gjithashtu ka një çmim dhe më duket se Shqipëria po e paguan gjithnjë e më shumë.